Wanneer je een rekening niet hebt betaald, kan een schuldeiser de rechter vragen om ervoor te zorgen dat je de rekening toch betaalt. Als de rechter ook vindt dat je de rekening moet betalen, komen daar ook hoge kosten voor de procedure bij. De rechter zet zijn uitspraak in een vonnis. De schuldeiser kan dan een deurwaarder inschakelen om het vonnis ‘uit te voeren’. Er zijn ook schuldeisers die geen vonnis van de rechter nodig hebben. Dit zijn vaak overheidsinstanties. Als je het verschuldigde bedrag niet kunt betalen, kan de deurwaarder beslag leggen op jouw loon of uitkering. De werkgever of uitkeringsinstantie moet meewerken aan het loonbeslag. Een deel van jouw loon of uitkering gaat dan rechtstreeks naar de schuldeiser. Er moet een deel voor je overblijven om van te leven. Dit deel heet de beslagvrije voet.
Hoe werkt loonbeslag?
Bij loonbeslag gaat een deel van je loon of uitkering rechtstreeks naar de deurwaarder. Het deel van het loon of de uitkering dat je mag houden, is de beslagvrije voet. De deurwaarder moet een aantal dingen doen, voordat hij loonbeslag kan leggen. De deurwaarder moet jou eerst het vonnis geven. Daarna overhandigt hij een officieel stuk (beslagexploot) aan jouw werkgever of de uitkeringsinstantie, waarin staat dat er beslag mag worden gelegd. Dit stuk moet de deurwaarder vervolgens weer aan jou afgeven, binnen acht dagen. De werkgever of uitkeringsinstantie moet dan binnen vier weken een verklaring afleggen hoe hoog het loon of de uitkering is. Zodra de deurwaarder deze verklaring heeft ontvangen, moet hij deze binnen drie dagen aan jou overhandigen. Tot slot zal de werkgever of uitkeringsinstantie een deel van het loon of de uitkering aan de deurwaarder overmaken. Het loonbeslag wordt stopgezet zodra de hele schuld is betaald. Het deel wat overblijft na loonbeslag wordt aan je overgemaakt. In de wet is geregeld dat dit deel voldoende moet zijn om van te leven, de beslagvrije voet. De hoogte van de beslagvrije voet is niet voor iedereen gelijk, maar hangt af van de je persoonlijke situatie. Zo wordt gekeken naar de gezinssamenstelling, de hoogte van het inkomen en de teruggaven en toeslagen van de Belastingdienst. Je bent verplicht de deurwaarder inzage te geven in jouw persoonlijke situatie. De deurwaarder kan dan de juiste beslagvrije voet berekenen. Ook wanneer er iets in jouw persoonlijke situatie verandert, moet je dit direct doorgeven aan de deurwaarder, zodat de beslagvrije voet kan worden aangepast. De beslagvrije voet wordt elk half jaar opnieuw berekend.
Meerdere beslagen en meerdere schuldeisers
Als één schuldeiser iets bij je te vorderen heeft, mag deze schuldeiser beslag leggen op niet alleen het loon, maar ook op jouw bankrekening en goederen. Hij kan ook op alle drie tegelijk beslag leggen. Het kan ook gebeuren dat er meerdere schuldeisers zijn die tegelijk beslag leggen op het inkomen, de bankrekening en de spullen in jouw bezit. Dit is volgens de wet toegestaan. Als meerdere schuldeisers loonbeslag leggen op het loon, moeten zij het bedrag dat op het loon wordt ingehouden delen. Er kunnen bepaalde schuldeisers zijn die voorrang hebben boven anderen (preferenten). In elk geval moeten zij in de meeste gevallen rekening houden met de beslagvrije voet.
Welke inkomsten vallen buiten het loonbeslag?
Wanneer je bepaalde uitkeringen ontvangt met een duidelijk doel, dan mag de deurwaarder daar geen beslag op leggen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de kinderbijslag, bedoeld als bijdrage in de verzorging van jouw kinderen. Het is ook van toepassing op de zorgtoeslag (tenzij de zorgverzekeraar de schuldeiser is), de huurtoeslag (tenzij de verhuurder de schuldeiser is), kinderopvangtoeslag (tenzij de kinderopvang de schuldeiser is) en de studiefinanciering, bedoeld om de studiekosten van de kinderen te betalen. Verder vallen ook voorzieningen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (zoals het persoonsgebonden budget) en verhogingen voor hulpbehoevenden van de WAO, WIA of Wajong, buiten het loonbeslag.
Hoe kun je loonbeslag voorkomen?
Je kunt proberen loonbeslag te voorkomen door met de deurwaarder een betalingsregeling te treffen. De deurwaarder is niet verplicht om de betalingsregeling te accepteren, dus het is van belang dat je met een redelijk en haalbaar voorstel komt. Bij loonbeslag moet de deurwaarder meerdere officiële stukken afgeven, waardoor de kosten van het beslag erg hoog kunnen worden. De hoogte van deze kosten zijn in de wet vastgelegd.